ಭವ್ಯವಾದ ಪಾರ್ಶ್ವ ಸೂರ್ಯ ಗ್ರಹಣ ಸಂಭವಿಸಿದ ಬೆನ್ನಲ್ಲೇ, ನಮಗೆ ಭಾಗಶಃ ಚಂದ್ರ ಗ್ರಹಣದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಂದು ಖಗೋಳ ಸೌಂದರ್ಯವು ಪ್ರಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಗೋಚರಿಸಲಿದೆ. ಗ್ರಸ್ಥಾಸ್ತ ಸೂರ್ಯಗ್ರಹಣವನ್ನು ಹೋಲುವ ಈ ಪಾರ್ಶ್ವ ಚಂದ್ರ ಗ್ರಹಣವು ನಭೋ ಮಂಡಲಕ್ಕೆ ಬಹಳ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿ ಗೋಚರಿಸುತ್ತದೆ. ಇಂದು ಸಂಜೆ (8ನೇ ನವೆಂಬರ್) ಸೂರ್ಯ ಅಸ್ತಮಿಸುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಭೂಮಿಯ ನೆರಳಿನ ಒಂದು ಭಾಗದೊಂದಿಗೆ ಪೂರ್ಣಚಂದ್ರನು ಪೂರ್ವದಿಗಂತದ ಬಳಿ ಸಂಜೆ 06:06 ಸುಮಾರಿಗೆ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಈ ನೆರಳು 06:19 ವರೆಗೆ ಚಂದನ ಡಿಸ್ಪ್ನಿಂದ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಚಲಿಸುತ್ತದೆ, ನಂತರ 07:26 PMರ ಅಂತ್ಯದವರೆಗೆ ಗ್ರಹಣವು ಬರಿಗಣ್ಣಿಗೆ ಅಷ್ಟೇನೂ ಗೋಚರಿಸುವುದಿಲ್ಲ.

ಹೆಚ್ಚಿನ ಚಂದ್ರ ಗ್ರಹಣಗಳಂತೆ, ಈ ಗ್ರಹಣವು ಸೂರ್ಯಗ್ರಹಣದ ಮೊದಲು ಅಥವಾ ನಂತರದ 15 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ.

ಚಂದ್ರ ಮತ್ತು ಸೂರ್ಯ ಗ್ರಹಣಗಳು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಏಕೆ ಸಂಭವಿಸುತ್ತವೆ?

ಚಂದ್ರನು ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳು ಭೂಮಿಯ ಹಿಂದೆ ಹಾದುಹೋಗುತ್ತಾನೆ, ಮತ್ತು ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಭೂಮಿಯ ಕತ್ತಲಿನ ಭಾಗದಲ್ಲಿ, ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕಿನಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಪ್ರಕಾಶಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಚಂದ್ರನನ್ನು ನೋಡಬಹುದು, ಇದನ್ನೇ ನಾವು ಹುಣ್ಣಿಮೆ ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ. ಇಂತಹ ಹುಣ್ಣಿಮೆ ಪ್ರತೀ ತಿಂಗಳು ಸಂಭವಿಸಿದರೂ ಸಹ , ಪ್ರತೀ ಹುಣ್ಣಿಮೆಗೆ ಏಕೆ ಗ್ರಹಣವಾಗುವುದಿಲ್ಲ? ಆಗಸದಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯನ ಚಲನೆಯನ್ನು ವೃತ್ತಾಕಾರದಲ್ಲಿ ಊಹಿಸಿದರೆ ,ಚಂದ್ರನ ಚಲನೆಯನ್ನು ಇದೇ ರೀತಿ ಕಲ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.

ಈ ವೃತ್ತಗಳು (ಸೂರ್ಯ ಹಾಗೂ ಚಂದ್ರರ ಚಲನೆಯ ಪಥ) ಭೂಮಿಯನ್ನು ಕೇಂದ್ರವಾಗಿರಿಸಿಕೊಂಡು ಸಮತಲಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿವೆ ಎಂದು ಊಹಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ. ಅರ್ಥಾತ್ ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಸೂರ್ಯ ಹಾಗೂ ಚಂದ್ರನು ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿರುವ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಸುತ್ತುವಂತೆ ಊಹಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ. ಸೂರ್ಯನ ಸಮತಲಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಚಂದ್ರನ ಸಮತಲವು 5 ಡಿಗ್ರಿ ಕೋನದಲ್ಲಿ ಓರೆಯಾಗಿದೆ, ಇಂತಹ ಸಮತಲಗಳು ಆಕಾಶದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಬಿಂದುಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಧಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ನಾವು ಅವುಗಳನ್ನು ಖಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ನೋಡ್ಸ್ (Nodes) ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತೇವೆ. ಪ್ರಾಚೀನ ಭಾರತೀಯ ಖಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ, ಈ ಬಿಂದುಗಳನ್ನು ರಾಹು ಮತ್ತು ಕೇತು ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಈ ಸಮತಲಗಳು ಓರೆಯಾಗಿರುವುದರಿಂದ , ಸೂರ್ಯ ಭೂಮಿ ಹಾಗೂ ಚಂದ್ರರು ನೇರವಾದ ರೇಖೆಯಲ್ಲಿರಲು ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಈ ಕಾರಣದಿಂದಲೇ ಪ್ರತೀ ಹುಣ್ಣಿಮೆಯಲ್ಲಿ ಗ್ರಹಣ ಸಂಭವಿಸುವುದಿಲ್ಲ . ಆದರೂ , ಚಂದ್ರನು ರಾಹು ಅಥವಾ ಕೇತು ಬಿಂದುವಿನಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಹುಣ್ಣಿಮೆಯಾದರೆ, ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯ- ಚಂದ್ರ-ಭೂಮಿ ಬಹುತೇಕವಾಗಿ ನೇರವಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಇದೇ ವೇಳೆಗೆ ಪೂರ್ಣ ಚಂದ್ರನು ಭೂಮಿಯ ನೆರಳಿನಲ್ಲಿ ಹಾದು ಹೋಗುವಾಗ ಚಂದ್ರ ಗ್ರಹಣ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ.

ಚಂದ್ರಗ್ರಹಣವು ಕೊನೆಯ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಏಕೆ ಗೋಚರಿಸುವುದಿಲ್ಲ?

ಹೇಗೆ ಎಲ್ಲಾ ವಸ್ತುಗಳ ನೆರಳುಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡು ಭಾಗಗಳಿರುತ್ತದೋ ಅದೇ ರೀತಿ ಭೂಮಿಯ ನೆರಳಿನಲ್ಲೂ ಎರಡು ಭಾಗಗಳಿದೆ. ಮಧ್ಯದ ಗಾಢ ಕತ್ತಲ ಭಾಗವೇ ನೆರಳು (ಅಂಬ್ರ) ಹಾಗೂ ಮಸುಕಾದ ಕತ್ತಲೆಯ ಅಂಚು ಅರೆನೆರಳು (ಪೆನಂಬ್ರ) ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ.

ಅಂದರೆ ಚಂದ್ರನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಭೂಮಿಯ ನೆರಳಿನಿಂದ ಆವೃತಗೊಳ್ಳದೆ ಕೆಲವು ಭಾಗ ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕಿನಿಂದ ಪ್ರಕಾಶಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಇಂತಹ ಗ್ರಹಣವನ್ನು ಪಾರ್ಶ್ವ ಚಂದ್ರ ಗ್ರಹಣ ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ.

ಇದು ಸಂಪೂರ್ಣ ಚಂದ್ರಗ್ರಹಣ ನವೆಂಬರ್ 8ರಂದು, ಚಂದ್ರನು ಅಪರಾನ್ಹ 01:32ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಭೂಮಿಯ ನೆರಳನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತಾನೆ ಹಾಗೂ ಸಂಜೆ 04:29ರ ವೇಳೆಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಚಂದ್ರಗ್ರಹಣ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ. ಚಂದನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಭೂಮಿಯ ನೆರಳಿನಲ್ಲಿ ಹಾದು ಹೋಗುವುದರಿಂದ ಇದು ಸಂಪೂರ್ಣ ಚಂದ್ರಗ್ರಹಣವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಸಂಪೂರ್ಣ ಚಂದ್ರ ಗ್ರಹಣವನ್ನು ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯನ್ ಕೋಸ್ಟ್ ಸೈಬೀರಿಯಾ ಅಲಸ್ಕ ಹಾಗೂ ಪೂರ್ವ ಏಷ್ಯಾ ದೇಶಗಳಾದ ಜಪಾನ್ ಚೈನಾ ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾ ಮಲೇಷ್ಯಾ ಮುಂತಾದವುಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು.

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಚಂದ್ರನು, ಗ್ರಹಣದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಗೋಚರಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಕೆಲವು ನಿಮಿಷಗಳ ಕಾಲವಷ್ಟೇ ಭಾಗಶಃ ಚಂದ್ರಗ್ರಹಣವು ಗೋಚರಿಸುತ್ತದೆ. ಭೂಮಿಯ ನೆರಳಿನೊಂದಿಗೆ ಪೂರ್ಣಚಂದ್ರನು ಪೂರ್ವದಿಗಂತದ ಬಳಿ 06:06 PM ಸುಮಾರಿಗೆ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಈ ನೆರಳು 06:19 PM ವರೆಗೆ ಚಂದನ ಡಿಸ್ಪ್ನಿಂದ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಚಲಿಸುತ್ತದೆ. ನಂತರ 07:26 PMರ ಅಂತ್ಯದವರೆಗೆ ಚಂದ್ರನು ಭೂಮಿಯ ಅರೆ ನೆರಳಿನಲ್ಲಿರುತ್ತಾನೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಗ್ರಹಣವು ಅಷ್ಟೇನೂ ಗೋಚರಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಗ್ರಹಣದ ಅವಧಿಯೂ ಹಾಗೂ ದಿಗಂತದೆಡೆ ಚಂದ್ರನ ಸಾಮಿಪ್ಯವು ತುಂಬಾ ಕಡಿಮೆ ಇರುವ ಕಾರಣ, ಪೂರ್ವದಿಗಂತವು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಗೋಚರಿಸುವ ಎತ್ತರದ ಕಟ್ಟಡಗಳು ಹಾಗೂ ಬೆಟ್ಟಗಳಿಂದ, ಈ ಗ್ರಹಣವನ್ನು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ವೀಕ್ಷಿಸಬಹುದು.

ಪೂರ್ಣಪ್ರಜ್ಞ ಹವ್ಯಾಸಿ ಖಗೋಳ ವೀಕ್ಷಕಕರ ಸಂಘವು, ನವೆಂಬರ್ 8ರ ಸಂಜೆ 05:45 ರಿಂದ ಗ್ರಹಣ ವೀಕ್ಷಣೆಯನ್ನು, ಕುಂಜಾರು ಗಿರಿಯ ದುರ್ಗಾದೇವಿ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಬೆಟ್ಟದ ಮೇಲೆ ಸಂಜೆ 5.30 ರಿಂದ 6.30 ರ ನಡುವೆ ಆಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ. ಗೋಚರತೆಗೆ ಅವಲಂಬಿಸಿ, ಸಂಘದ YouTube ಚಾನಲ್ ನಲ್ಲಿ ಗ್ರಹಣವನ್ನು ನೇರ ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಪೂರ್ಣಪ್ರಜ್ಞ ಹವ್ಯಾಸಿ ಖಗೋಳ ವೀಕ್ಷಕಕರ ಸಂಘವು, ಗ್ರಹಣ ವೀಕ್ಷಣೆಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಆಕಾಶವನ್ನು ಬಯಸುತ್ತಾ, ಆಸಕ್ತ ಸಾರ್ವಜನಿಕರನ್ನು ಕುಂಜಾರು ಗಿರಿಯಲ್ಲಿ ತನ್ನೊಂದಿಗೆ ಗ್ರಹಣವನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಲು ಆಹ್ವಾನಿಸುತ್ತಿದೆ.

- ಅತುಲ್ ಭಟ್

ಪೂರ್ಣಪ್ರಜ್ಞ ಹವ್ಯಾಸಿ ಖಗೋಳ ವೀಕ್ಷಕಕರ ಸಂಘ

ನಿರಂತರ ಅಪ್‌ಡೇಟ್‌ಗಳಿಗಾಗಿ ಉಪಯುಕ್ತ ನ್ಯೂಸ್‌ ಟೆಲಿಗ್ರಾಂ ಚಾನೆಲ್‌ಗೆ ಜಾಯಿನ್‌ ಆಗಿ

ಉಪಯುಕ್ತ ನ್ಯೂಸ್‌’ ಫೇಸ್‌ಬುಕ್ ಪುಟ ಲೈಕ್ ಮಾಡಿ