ಮಂಗಳೂರು: ಐತಿಹಾಸಿಕ ದೇವಾಲಯ ಪಟ್ಟಣವಾದ ಉಡುಪಿ ಮಾದಕವಸ್ತು ಕಳ್ಳಸಾಗಣೆಯ ಕಾರ್ಯಾಚರಣಾ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂದರೆ ನಂಬಲು ಸಾಧ್ಯವೆ? ಉಡುಪಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಯಾವುದೇ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸದ ಕಾಲ್ ಸೆಂಟರ್ ಒಂದು ವಿಸ್ತಾರವಾದ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾದಕವಸ್ತು ಕಳ್ಳಸಾಗಣೆ ಜಾಲದ ಮುಂಚೂಣಿ ಘಟಕವಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತ್ತು. ತಮಿಳುನಾಡಿನ ವ್ಯಕ್ತಿಯೊಬ್ಬರು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಉಡುಪಿ ಮೂಲದ ಈ ಕೇಂದ್ರವು ವಿದೇಶಗಳಿಂದ ಮಾದಕವಸ್ತುಗಳ ಆರ್ಡರ್ ಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಿ ನವದೆಹಲಿಯ ಮೂಲಕ ಸರಬರಾಜು ಮಾಡುತ್ತಿತ್ತು. ಈ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ 10ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಹರಡಿತು. ಈ ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ಸಿಂಡಿಕೇಟ್ ಜಾಗತಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಅಕ್ರಮ ಮಾದಕವಸ್ತು ವ್ಯಾಪಾರವನ್ನು ನಡೆಸಲು ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿ ಪಾವತಿಗಳು ಮತ್ತು ಅನಾಮಧೇಯ ಡ್ರಾಪ್-ಶಿಪ್ಪಿಂಗ್ ವಿಧಾನಗಳಂತಹ ಆಧುನಿಕ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಮಾದಕವಸ್ತು ನಿಯಂತ್ರಣ ಬ್ಯೂರೋ (ಎನ್‌ಸಿಬಿ) ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಿದೆ.
'ಆಪರೇಷನ್ ಮೆಡ್-ಮ್ಯಾಕ್ಸ್' ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಈ ಸಂಘಟಿತ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿರುವ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಆಧಾರಿತ ಮಾದಕವಸ್ತು ಕಳ್ಳಸಾಗಣೆ ಜಾಲದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಭೇದನಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಮೇ 2025 ರಲ್ಲಿ ನವದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಇಬ್ಬರು ಬಿ ಫಾರ್ಮಾ ಪದವೀಧರರನ್ನು ಎನ್‌ಸಿಬಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಬಂಧಿಸಿದಾಗ ಈ ಜಾಲ ಬಹಿರಂಗವಾಯಿತು. ದೆಹಲಿಯ ಮಂಡಿ ಹೌಸ್ (ಬಂಗಾಳಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ) ಬಳಿ ಕಾರಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಆರೋಪಿಗಳು 3.7 ಕೆಜಿ ಟ್ರಾಮಾಡಾಲ್ ಮಾತ್ರೆಗಳನ್ನು ಸಾಗಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಏಪ್ರಿಲ್ 2018 ರಲ್ಲಿ ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವಾಲಯವು ಎನ್‌ಡಿಪಿಎಸ್ ಕಾಯ್ದೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ ಟ್ರಾಮಾಡಾಲ್ ಅನ್ನು ಮಾದಕವಸ್ತು ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿತ್ತು. ಬಂಧಿತರು ನೀಡಿದ ತಪ್ಪೊಪ್ಪಿಗೆ ಹೇಳಿಕೆಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ ತನಿಖಾಧಿಕಾರಿಗಳು ರೂರ್ಕಿಯಲ್ಲಿರುವ ಸ್ಟಾಕಿಸ್ಟ್‌ ಮತ್ತು ನವದೆಹಲಿಯ ಮಯೂರ್ ವಿಹಾರ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಮುಖ ಸಹವರ್ತಿಯನ್ನು ಬಂಧಿಸಿದರು. ಈ ಸಹವರ್ತಿ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ ಉಡುಪಿಯಿಂದ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿರುವ ಜಾಗತಿಕ ಜಾಲವನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದ. ಈ ಜಾಲದ ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ತಮಿಳುನಾಡಿನ ಸುರೇಶ್ ಕುಮಾರ್ ಕೆ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆತ ಉಡುಪಿಯ ಕುಂಜಿಬೆಟ್ಟುವಿನ ಹಯಗ್ರೀವನಗರದಲ್ಲಿ ಮೆಡ್ ಮ್ಯಾಕ್ಸ್ ಡಿಜಿಟಲ್ ಸೆಂಟರ್ ಎಂಬ ಕಾಲ್ ಸೆಂಟರ್ ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಡ್ರಗ್ಸ್‌ ಪೂರೈಕೆಗೆ ಅನುಕೂಲ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿದ್ದ.
ಒಂದು ತಿಂಗಳ ಹಿಂದೆ ಎನ್‌ಸಿಬಿ 50 ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸರಕುಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಡೇಟಾವನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಿತ್ತು. ಇವುಗಳು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ 29 ಇಂಟ್ರಾ-ಯುಎಸ್ಎ ಸಾಗಣೆಗಳು, 18 ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾಗೆ ಸಾಗಣೆಯ 18 ಪ್ರಕರಣಗಳು, ಉಳಿದವು ಎಸ್ಟೋನಿಯಾ, ಸ್ಪೇನ್ ಮತ್ತು ಸ್ವಿಟ್ಜರ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌ಗೆ- ಸೇರಿದವುಗಳಾಗಿದ್ದವು. ನಂತರ DEA, ಇಂಟರ್‌ಪೋಲ್ ಮತ್ತು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಇದರಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾಗಿದ್ದರು.
ಉಡುಪಿ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಸಂಪೂರ್ಣ ಸುಸಜ್ಜಿತ ಕಾಲ್ ಸೆಂಟರ್ ಅನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಅದು ಸುಮಾರು 10 ವ್ಯಕ್ತಿಗಳನ್ನು ನೇಮಿಸಿಕೊಂಡಿತ್ತು. ಈ ತಂಡವು B2B ಪೋರ್ಟಲ್ ಮೂಲಕ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾರಾಟದ ವಿಚಾರಣೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿತು ಮತ್ತು ವಿದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಮಾಡ್ಯೂಲ್ ಆಪರೇಟರ್‌ಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಕಳುಹಿಸಿತು. ಆದರೆ ಅದಕ್ಕೆ ಮುನ್ನ ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿಯಲ್ಲಿ ಮುಂಗಡ ಪಾವತಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿತು. ಉಡುಪಿಯ ಕಾಲ್ ಸೆಂಟರ್ ಸಾಗಣೆಗಳನ್ನು ಸಂಘಟಿಸುವುದು, ಕ್ಲೈಂಟ್‌ಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಮರು-ಶಿಪ್ಪರ್‌ಗಳನ್ನು ನೇಮಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದೆ ಎಂದು ಮತ್ತಷ್ಟು ತನಿಖೆಯಿಂದ ಬಹಿರಂಗವಾಯ್ತು. ಈ ಸಿಂಡಿಕೇಟ್ ಎನ್‌ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಮಾಡಿದ ಮೆಸೇಜಿಂಗ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳ ಮೂಲಕ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಅದ್ಕಾಗಿ ಅನಾಮಧೇಯ ಡ್ರಾಪ್ ಶಿಪ್ಪರ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿತ್ತು ಮತ್ತು ಕ್ರಿಪ್ಟೋ ಮತ್ತು ಡಿಜಿಟಲ್ ವ್ಯಾಲೆಟ್‌ಗಳ ಮೂಲಕ ಪಾವತಿಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಆದರೆ ಉಡುಪಿಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಮಾದಕ ದ್ರವ್ಯಗಳನ್ನು ತಯಾರಿ ಅಥವಾ ವಿತರಣೆ ನಡೆದಿಲ್ಲ.
ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಹದ್ದಿನಗಣ್ಣಿನಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಇಂತಹ ಜಾಲಗಳು ಎನ್‌ಕ್ರಿಪ್ಶನ್ ವಿಧಾನಗಳು, ಡಾರ್ಕ್‌ನೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಅನಾಮಧೇಯ ಬ್ರೌಸಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತವೆ. ಆನ್‌ಲೈನ್ ಕಳ್ಳಸಾಗಣೆ ಅಪರಾಧಗಳನ್ನು ವಿಚಾರಣೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸುವಲ್ಲಿ ಇದರಿಂದ ಬಹಳಷ್ಟು ತೊಡಕುಗಳನ್ನು ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಅಪರಾಧಿಗಳು ತಮ್ಮ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ದುರ್ಬಲ ಕಾನೂನು ಜಾರಿ ಕ್ರಮ ಅಥವಾ ಹಗುರವಾದ ನಿರ್ಬಂಧಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಬಹುದು ಅಥವಾ ಅವರು ಗಡೀಪಾರು ಶಿಕ್ಷೆ ಇಲ್ಲದ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ಎಲ್ಲ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಆನ್‌ಲೈನ್ ಮೂಲಕ ನಡೆಯುವುದು ತನಿಖೆಗೆ ತೊಡಕಾಗಿದೆ. ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ, ಕಾನೂನು ಜಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು 60,000 ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್‌ಗಳಿಂದ 120 ಮಿಲಿಯನ್‌ಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿರುವುದು ಬೆಳಕಿಗೆ ಬಂದಿದೆ.
ತನಿಖೆ- ಡೇಟಾ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಹೇಗೆ?
ಹಲವಾರು ಸಂಶೋಧಕರು ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಸೈಬರ್ ವಹಿವಾಟುಗಳ ಗುಣಾತ್ಮಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಾಗಿ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಕೆಲವು ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಸಂಭಾಷಣೆ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ, ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (ಗುಣಾತ್ಮಕ), ಜೀವನಚರಿತ್ರೆಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಭಾಷಾ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ನಾಟಕೀಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಅಥವಾ ಸಾಮಾಜಿಕ ದುರಂತ ಮತ್ತು ಪಠ್ಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳು ತಮ್ಮ ವ್ಯವಹಾರಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲು ರಹಸ್ಯ ಸಂಕೇತ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಬಳಸುತ್ತವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ "ಹೈ ದೇರ್", ಇದನ್ನು "ಟಿಂಡರ್ ಗಾಂಜಾ" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಬ್ರೆಜಿಲ್‌ನಲ್ಲಿ "ಹೂ ಈಸ್ ಹ್ಯಾಪಿ", ಇದನ್ನು "ಫೋರ್ಸ್‌ಸ್ಕ್ವೇರ್ ಗಾಂಜಾ" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳು ಈಗ ದೊಡ್ಡ ಡೇಟಾ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಜನರು ಮತ್ತು ಸ್ನೇಹಿತರ ಗುಂಪುಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಭಾವ್ಯ ಮಾದಕವಸ್ತು ಬಳಕೆದಾರರನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಸಮರ್ಥವಾಗಿವೆ. ಆದರೆ, ಸೈಬರ್‌ಸ್ಪೇಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಮಾರಾಟವಾಗುವ ಔಷಧಿಗಳಲ್ಲಿ ಜನರನ್ನು ಕರಾಳ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ಆಕರ್ಷಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುವ ದುರುದ್ದೇಶಪೂರಿತ ಹ್ಯಾಕರ್‌ಗಳಿಗೆ ಇದು ಗುರಿಯಾಗುತ್ತದೆ. ವರ್ಚುವಲ್ ಕರೆನ್ಸಿಯ ಅಕ್ರಮ ಮತ್ತು ಅನಾಮಧೇಯ ಬಳಕೆ ಇಲ್ಲಿರುವ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಮುಖ ತೊಡಕು.
ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದ ವರ್ಚುವಲ್ ಕರೆನ್ಸಿ ಬಿಟ್‌ಕಾಯಿನ್. ಅದನ್ನು ಪಡೆಯಲು ವ್ಯಕ್ತಿ ತನ್ನ ಗುರುತನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸುವ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ. ಸೈಬರ್ ಜಗತ್ತಿನ ಬ್ಲ್ಯಾಕ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಶಾಪಿಂಗ್ ಮಾಡಲು ನಿಯಮದಂತೆ ಪಾವತಿ ವಿಧಾನವು ಅಂತಹ ನಾಣ್ಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಅಕ್ರಮ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ಗಳಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಪೂರೈಕೆದಾರರು ಐಪಿ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸುವುದಿಲ್ಲ, ಇದು ವಹಿವಾಟನ್ನು ನಡೆಸಿದ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಗುರುತಿಸುವ ಏಕೈಕ ಮಾರ್ಗವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ವಹಿವಾಟು ಈ ನಾಣ್ಯಗಳ ಮೂಲಕ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅನಾಮಧೇಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ತಾಂತ್ರಿಕ ಪ್ರಗತಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮುತ್ತಿರುವ ಹೊಸ ತಂತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಸೃಜನಶೀಲ ಪರ್ಯಾಯಗಳ ಪ್ರಗತಿಯಿಂದಾಗಿ ಇಂತಹ ದುಷ್ಕೃತ್ಯಗಳು ಕೂಡ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿವೆ. ಯಾವುದೇ ದೇಶದ ಶಾಸಕಾಂಗ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಅಲ್ಲಿನ ರಾಜಕೀಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಲೆಕ್ಕಿಸದೆ, ಅಂತಹ ತಾಂತ್ರಿಕ ವಿಕಾಸದ ವೇಗಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಾನೂನುಗಳೂ ವರ್ಚುವಲ್ ಕರೆನ್ಸಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅಸಮರ್ಪಕವಾಗಿವೆ.
ಮೂಲದಿಂದ ಬೀದಿ ಮಾರಾಟದವರೆಗೆ ಸೈಬರ್ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ಸಂಪೂರ್ಣ ಮಾದಕವಸ್ತು ಕಳ್ಳಸಾಗಣೆ ಪೂರೈಕೆ ಸರಪಳಿಯನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸುವಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಮಾದಕವಸ್ತು ಕಳ್ಳಸಾಗಣೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಹಂತದಲ್ಲೂ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್‌ಗಳನ್ನು ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ನಾಶಪಡಿಸಲು ಜಾರಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನೆಟ್‌ವರ್ಕಿಂಗ್ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿದರೆ ಮಾತ್ರ ಸಾಧ್ಯ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಆಪರೇಷನ್ ಮೆಡ್-ಮ್ಯಾಕ್ಸ್ ನಿದರ್ಶನವಾಗಿದೆ.
- ಡಾ. ಜಿ. ಶ್ರೀಕುಮಾರ್ ಮೆನನ್, ಐಆರ್‌ಎಸ್ (ನಿವೃತ್ತ), ಪಿಎಚ್‌ಡಿ (ಮಾದಕ ದ್ರವ್ಯ)
(Courtesy: MangaloreToday.com)
(ಲೇಖಕರು- ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಕಸ್ಟಮ್ಸ್ ಪರೋಕ್ಷ ತೆರಿಗೆಗಳು ಮತ್ತು ಮಾದಕ ದ್ರವ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಬಹು-ಶಿಸ್ತಿನ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಎಕನಾಮಿಕ್ ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್‌ನ ಮಾಜಿ ಮಹಾನಿರ್ದೇಶಕರು; ಜೇಮ್ಸ್ ಮಾರ್ಟಿನ್ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ನಾನ್ ಪ್ರೊಲಿಫರೇಷನ್ ಸ್ಟಡೀಸ್, ಯುಎಸ್ಎ; ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಟ್ರೇಡ್ & ಸೆಕ್ಯುರಿಟಿ, ಜಾರ್ಜಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಯುಎಸ್ಎ; ಪಬ್ಲಿಕ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಷನ್, ಮ್ಯಾಕ್ಸ್‌ವೆಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಷನ್, ಸಿರಾಕ್ಯೂಸ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಯುಎಸ್ಎ; ಎಒಟಿಎಸ್ ಸ್ಕಾಲರ್, ಜಪಾನ್.
ಅವರನ್ನು shreemenon48@gmail.com ನಲ್ಲಿ ಸಂಪರ್ಕಿಸಬಹುದು.)
ನಿರಂತರ ಅಪ್‌ಡೇಟ್‌ಗಳಿಗಾಗಿ ಉಪಯುಕ್ತ ನ್ಯೂಸ್‌ ಟೆಲಿಗ್ರಾಂ ಚಾನೆಲ್‌ಗೆ ಜಾಯಿನ್ ಆಗಿ
ಉಪಯುಕ್ತ ನ್ಯೂಸ್‌’ ಫೇಸ್‌ಬುಕ್ ಪುಟ ಲೈಕ್ ಮಾಡಿ
ಉಪಯುಕ್ತ ನ್ಯೂಸ್‌ ವಾಟ್ಸಪ್‌ ಗ್ರೂಪ್‌ಗೆ ಜಾಯಿನ್ ಆಗಲು ಈ ಲಿಂಕ್ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ
