✍ ಶ್ರೀಮತಿ ವೀಣಾ ವಾದಿರಾಜ ಬರಗಿ. ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ
ನಮ್ಮ ಭಾರತೀಯ ಸನಾತನ ಹಿಂದೂಧರ್ಮಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ ಕಾವ್ಯ ಪ್ರಪಂಚದ ಆದ್ಯ ಪ್ರವರ್ತಕರಾದ ಆದಿಕವಿ, ಋಷಿ ಕವಿಯೆಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಮಹರ್ಷಿ ವಾಲ್ಮೀಕಿಗಳಿಂದ ಸಂಸ್ಕೃತ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟ "ರಾಮಾಯಣ" ಗ್ರಂಥವು ಮೊದಲ ಮಹಾಕಾವ್ಯವೆಂಬ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆಗೆ ಪಾತ್ರವಾಗಿದೆ. ಈ ರಾಮಾಯಣವು ಒಟ್ಟು ಏಳು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಅಂದರೆ ಬಾಲಕಾಂಡ, ಅಯೋಧ್ಯಾಕಾಂಡ, ಅರಣ್ಯಕಾಂಡ, ಕಿಷ್ಕಿಂಧಾಕಾಂಡ, ಸುಂದರಕಾಂಡ, ಯುದ್ಧಕಾಂಡ ಮತ್ತು ಉತ್ತರಕಾಂಡ ಎಂದು ವಿಭಾಗಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಈ ಮಹಾಗ್ರಂಥದಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಾಯಗಳು: 500 ಸರ್ಗಗಳು,7 ಕಂದಗಳು ಹೀಗೆ ಒಟ್ಟು 24,000 ಪಂದ್ಯಗಳಿಂದ ರಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಕಾವ್ಯವಾಗಿದೆ.
ವಾಲ್ಮೀಕಿ ರಾಮಾಯಣವನ್ನು ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ ಕೋಸಲ ದೇಶದ ಅಯೋಧ್ಯೆಯ ರಾಜಕುಮಾರ ಶ್ರೀರಾಮನ ಜೀವನವನ್ನು ಇದು ನಿರೂಪಿಸುತ್ತದೆ. ಶ್ರೀರಾಮನು ಮಲತಾಯಿ ಕೈಕೇಯಿಯ ಅಪೇಕ್ಷೆಯಂತೆ, ತಂದೆ ರಾಜಾ ದಶರಥನ ವಚನ ಪರಿಪಾಲನೆಗಾಗಿ ತನ್ನ ರಾಜ್ಯಾಭಿಷೇಕವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿ, ಹದಿನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಪ್ರಿಯ ಸಹೋದರ ಲಕ್ಷ್ಮಣ ಮತ್ತು ಮಡದಿ ಸೀತೆಯೊಂದಿಗೆ ವನವಾಸಕ್ಕೆ ಹೊರಡುತ್ತಾನೆ. ಆ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಲಂಕೆಯ ರಾಜ ರಾವಣನಿಂದ ಸೀತೆಯ ಅಪಹರಣವು ಕಥೆಗೆ ಹೊಸತಿರುವನ್ನು ಕೊಟ್ಟು ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಆಗ ಪರಮಭಕ್ತ ಹನುಮಂತ ಮತ್ತು ವಾನರಸೇನೆಯ ಸಹಾಯದಿಂದ ಶ್ರೀರಾಮನು ರಾವಣಾಸುರನನ್ನು ವಧಿಸಿ, ಸೀತೆಯೊಂದಿಗೆ ಅಯೋಧ್ಯೆಗೆ ಮರಳಿಬಂದು ರಾಜಪಟ್ಟವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿ ಅತ್ಯಂತ ಸುಭಿಕ್ಷವಾದ, ಮಾದರಿಯಾದ ರಾಮರಾಜ್ಯವನ್ನು ನಡೆಸಿದ ಎಂಬುದು ಕಾವ್ಯದ ಒಟ್ಟು ಕಥೆಯಾಗಿದೆ. ಇನ್ನು ಶ್ರೀ ವಿಷ್ಣುವಿನ ದಶಾವತಾರಗಳಲ್ಲಿ ಬರುವ ಏಳನೇಯ ಅವತಾರವಾದ ಶ್ರೀರಾಮನದು ಉಳಿದೆಲ್ಲ ಅವತಾರಗಳಿಗಿಂತ ವಿಭಿನ್ನವೆನಿಸಲು ರಾಮ ಸಾಮಾನ್ಯರಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಸಾಮಾನ್ಯ ಬದುಕನ್ನು ನಡೆಸಿ, ಬಂದ ಕಷ್ಟಗಳನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ತಾಳ್ಮೆಯಿಂದ ನಗುನಗುತ ಆದರ್ಶಗಳನ್ನು ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಲೇ ಪ್ರತೀ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಅಂದರೆ ಮಗನಾಗಿ, ಸಹೋದರನಾಗಿ, ಪತಿಯಾಗಿ ಮತ್ತು ರಾಜನಾಗಿ ಅತ್ಯಂತ ಸಮರ್ಪಕವಾಗಿ ನಿಭಾಯಿಸಿ "ಮರ್ಯಾದಾ ಪುರುಷೋತ್ತಮ" ನೆಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧಯನ್ನು ಪಡೆದ, ತನ್ಮೂಲಕ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಸಾರುತ್ತಾನೆ.
ವಾಲ್ಮೀಕಿ ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಿಯೂ ಕೂಡ ರಾಮನನ್ನು ಅವತಾರವನ್ನು ವೈಭವೀಕರಿಸಿಲ್ಲ, ಇದರಿಂದಲೇ ರಾಮಾಯಣವು ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರ ಮನಮುಟ್ಟುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ಸನ್ನ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಕಲ್ಪನೆಗಳಿಗಿಂತ ವಾಸ್ತವ ಬದುಕಿನ ಸುಂದರ ಚಿತ್ರಣವಿದೆ. ರಾಮಾಯಣವು ಪಿತೃವಾಕ್ಯ ಪರಿಪಾಲನೆ, ಏಕಪತ್ನಿವ್ರತಸ್ಥ, ಆಶ್ರಮಗಳ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ, ಪ್ರಜೆಗಳ ಅಭಿಪ್ರಾಯಕ್ಕೆ ಮನ್ನಣೆ, ವಿಜ್ಞಾನ- ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳ ಪೂರಕ ಬಳಕೆ ಹೀಗೆ ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ಬದುಕಿಗೆ ಅಗತ್ಯವಾಗಿ ಬೇಕಾದ ಎಲ್ಲ ಆದರ್ಶದ ಅಂಶಗಳನ್ನು ವಿಫುಲವಾಗಿ ಹೊಂದಿದೆ. ಶ್ರೀರಾಮ ಮತ್ತು ಸೀತಾದೇವಿಯು ತಮ್ಮ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಬಂದ ಹಲವಾರು ಸಂಘರ್ಷಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತ, ಆರೋಗ್ಯಕರ ಜೀವನವನ್ನು ನಡೆಸಲು ಸಾಧ್ಯ ಎಂದು ತೋರಿಸುವ ರಾಮಾಯಣವು ಅವರ ಜೀವನಶೈಲಿಯ ನೈತಿಕ, ಬೌದ್ಧಿಕ, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ, ಕಲಾತ್ಮಕ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತಿತರ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಬಹಳ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ಮನುಷ್ಯನ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಬರುವ ಅನೇಕ ಅನಿರೀಕ್ಷಿತ ಘಟನೆಗಳು ಸಂಭವಿಸಿದಾಗ, ಅವುಗಳಿಂದ ಪಾರಾಗುವ ಮಾರ್ಗಗಳು ನಮಗೆ ರಾಮಾಯಣದಿಂದ ದೊರಕುತ್ತವೆ.
ವಾಲ್ಮೀಕಿ ಮಹರ್ಷಿಗಳು ತಮ್ಮ ಗ್ರಂಥ ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀರಾಮನ ಮೂಲಕ ತಮ್ಮ ನೀತಿಯನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ನಮ್ಮ ಜೀವನವು ಕ್ಷಣಭಂಗುರವಾಗಿದೆ,ಭೋಗಲಾಲಸೆಯು ಅರ್ಥಹೀನವಾದದ್ದು. ವೇದಗಳಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಿದಂತೆ ಧರ್ಮಾಚರಣೆಯನ್ನು ನಿಸ್ವಾರ್ಥಭಾವದಿಂದ ಮಾಡಬೇಕು. ಇಂತಹ ಧರ್ಮ ಪಾಲನೆಯು ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಇಹ ಮತ್ತು ಪರಲೋಕದ ಕಲ್ಯಾಣಕ್ಕೆ ಸೋಪಾನವಾಗುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಮಾತು ಕೊಡುವ ಮೊದಲೇ ಪರಿಣಾಮಗಳ ಅರಿವಿರಬೇಕು, ಹಾಗೆಯೇ ಒಮ್ಮೆ ಮಾತು ಕೊಟ್ಟ ಮೇಲೆ ಎಷ್ಟೇ ಕಷ್ಟವಾದರೂ ಅದನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಬೇಕು ಎಂಬುದನ್ನು ರಾಮಾಯಣ ಹೇಳುವದು. ಇನ್ನು ನಾರದ ಮುನಿಗಳು ವಾಲ್ಮೀಕಿಗೆ ಹೇಳಿದ ಸಂಕ್ಷೇಪ ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ ಆದರ್ಶ ಪುರುಷನ 16 ಗುಣಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸಿದಂತೆ, ಶ್ರೀರಾಮನು ಈ ಎಲ್ಲ ಗುಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಮಾನವನೆಂದು ಬಣ್ಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಎಲ್ಲಿಯೂ ರಾಮನನ್ನು ಓರ್ವ ಅತಿಮಾನವನೆಂದು ಚಿತ್ರಿಸದೇ, ಎಲ್ಲ ಗುಣದೋಷಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ, ಹಲವಾರು ನೈತಿಕ ಸಂದಿಗ್ಧ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಿ, ಸರಿಯಾದ ಧರ್ಮಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ನಡೆದು ಯಶಕಂಡ ಓರ್ವ ಸರಳ, ಸಹಜ ಮಾನವನನ್ನಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಹೀಗಾಗಿಯೇ ಶ್ರೀರಾಮ ಶ್ರೀಸಾಮಾನ್ಯರ ಹೃದಯಸಾಮ್ರಾಟನಾಗಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.
ನಮ್ಮ ಸನಾತನ ಹಿಂದೂಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಸ್ವಂತ ಆಕಾಂಕ್ಷೆಗಳಿಗಿಂತ ಇತರರಲ್ಲಿ ತೋರುವ ಸಹಾನುಭೂತಿ, ಸಾಮರಸ್ಯ ಮುಂತಾದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಗೌರವಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಮ್ಮ ಪ್ರಾಚೀನ ಭಾರತೀಯ ಪರಂಪರೆಯಲ್ಲಿ ಓರ್ವ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಮಾನವೀಯತೆ, ಧಾರ್ಮಿಕ ನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ಬೆಳಸುವ ಒಂದು ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆಯಿತ್ತು. ಈ ಎಲ್ಲ ಮೌಲ್ಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಲು ನಾವು ನಮ್ಮದೇ ಆದ ಹೇರಳವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಂಗ್ರಹಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನದನ್ನು ನೋಡಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ. ದೇಶದ ಜನರಿಗೆ ಆದರ್ಶ ಮತ್ತು ಉದಾರನೀತಿಯನ್ನು ಕಲಿಸುವ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ನೀಡಿದರೆ ಮಾತ್ರ ಒಂದು ಆದರ್ಶ ದೇಶವನ್ನು ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯ, ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ನಮಗೆ ರಾಮಾಯಣವು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ನೀಡುವ ಮಹಾಗ್ರಂಥವಾಗಿದೆ.
ಹಾಗೆ ನೋಡುವಾಗ ರಾಮಾಯಣ ಬೇರೆಯಲ್ಲ, ನಮ್ಮ ಬದುಕು ಬೇರೆಯಲ್ಲ. ಏಕೆಂದರೆ ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ ಬರುವ ಶ್ರೀರಾಮನು ನಮ್ಮೊಳಗೆ ಇದ್ದಾನೆ, ಹಾಗೆಯೇ ದುಷ್ಟ ರಾವಣನೂ ನಮ್ಮೊಳಗೆ ಇದ್ದಾನೆ. ಇನ್ನು ರಾಮ ಎಂಬ ಸಂಸ್ಕೃತ ಪದದ ಅರ್ಥವೇ ರಮಂತೆ ಯೋಗಿನಾಂ ಅಸ್ಮಿನ್ ಅಂದರೆ ಯಾರಿಂದ ಸಮಸ್ತ ಲೋಕ ಸುಖ ಮತ್ತು ಸಂತೋಷವನ್ನು ಕಾಣುವದೋ ಅವನು ರಾಮ ಎಂದಾದರೆ, ರಾವಣ ಮೂರು ಲೋಕಗಳನ್ನು ಪೀಡಿಸುವವ, ಅಳುವಂತೆ ಮಾಡುವವ ಎಂಬ ಅರ್ಥಗಳಿವೆ. ಹೀಗಾಗಿ ನಾವೆಲ್ಲ ರಾಮನಂತೆ ಇರಬೇಕು, ರಾಮನನ್ನು ಅನುಸರಿಸಬೇಕು ಎಂಬ ಆದರ್ಶ ಒಂದೆಡೆಯಾದರೆ ದುಷ್ಟ ರಾವಣನಂತೆ ನಾವಾಗಬಾರದು ಎಂಬ ಸ್ಪಷ್ಟ ಸಂದೇಶ ದೊರಕುತ್ತದೆ. ತನಗೆ ಸಿಕ್ಕ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ತ್ಯಾಗಮಾಡಿ ವನವಾಸ ಅನುಭವಿಸಿದ ಶ್ರೀರಾಮನೆಲ್ಲಿ? ಅದೇ ಬೇರೆಯವರ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ದೋಚುವ, ಪರಸ್ತ್ರೀಯನು ಬಯಸುವ ರಾವಣನೆಲ್ಲಿ? ಮಹಾಜಿತೇಂದ್ರಿಯನಾದ ರಾಮನು ಮಹಾಪರಾಕ್ರಮಿಯಾದರೂ ಇಂದ್ರಿಯಗಳ ದಾಸನಾದ ರಾವಣನನ್ನು ವಧಿಸಿದ, ಸತ್ಯದ ವಿಜಯ ನಿಶ್ಚಿತ ಎಂಬುದರ ದೃಷ್ಟಾಂತವೇ ಈ ರಾಮಾಯಣ ಮಹಾಗ್ರಂಥ.
ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ ಕರುಣಾರಸವಿದೆ, ಉತ್ಕಟಭಾವದ ಧಾರೆಯಿದೆ. ರಾಜಕೀಯವಿದೆ, ಮೋಹ, ಮತ್ಸರ, ಕೋಪ, ಸೇಡು ಎಲ್ಲವೂ ಇವೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಮಂಥರೆ, ಕೈಕೇಯಿಯರ ಕುಟಿಲತೆಯಿದೆ.ದಶರಥ ರಾಜನ ವಿವ್ಹಲ ಮನಸ್ಸು, ಹತಾಶಭಾವವಿದೆ. ಸುಗ್ರೀವನ ಸಖ್ಯ, ವಾಲಿವಧೆಯಿದೆ. ಪಾಪ, ಪುಣ್ಯಗಳ ವಿವೇಚನೆಯಿದೆ. ಶ್ರೀರಾಮ ಲಕ್ಷ್ಮಣರ ಅನನ್ಯ ಭ್ರಾತೃತ್ವವಿದೆ. ಪ್ರತಿ ಹೆಜ್ಜೆಹೆಜ್ಜೆಗೂ ನೀತಿ, ಅನೀತಿಗಳ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯೂ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಹಿರಿಯಣ್ಣ ಶ್ರೀರಾಮನಲ್ಲಿ ಭರತನ ವಿನೀತಭಾವ, ಈ ಎಲ್ಲ ಪ್ರಸಂಗಗಳು ಅತ್ಯಂತ ಸಹಜವಾಗಿ ಮಾನವನ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ದೌರ್ಬಲ್ಯಗಳು ರಾಮಾಯಣದುದ್ದಕ್ಕೂ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತವೆ. ಇವೆಲ್ಲವೂ ನಮ್ಮ ಬದುಕಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ನೀಡುವ ಸಹಜ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಂಶಗಳಾಗಿವೆ. ಯುಗಗಳ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರದಂತೆ ರಾಮಾಯಣವು ತ್ರೇತಾಯುಗದಲ್ಲಿ ನಡೆದದ್ದು, ಆದರೂ ಸಮಾಜದ ಉನ್ನತಿಗೆ, ಸಾರ್ವಕಾಲಿಕ ಮೌಲ್ಯಗಳ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಅಡಿಪಾಯವಾಗಿ ಮಹತ್ವದ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.
ಧರ್ಮ ಎಂದರೆ ರಾಮ, ರಾಮ ಎಂದರೆ ಧರ್ಮ ಅನ್ನುವಷ್ಟರ ಮಟ್ಟಿಗಿನ ಪರಮಧರ್ಮಾತ್ಮನಾಗಿದ್ದ ರಾಮ. ಧರ್ಮದ ಅರ್ಥವೆಂದರೆ ಸಮಾಜದ ಉನ್ನತಿಯತ್ತ ಸದಾ ಪ್ರಯತ್ನಶೀಲರಾಗಿ, ಪರಿಪೂರ್ಣ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರ ಹಿತವನ್ನು ಕಾಯುವುದು ಎಂಬುದಾಗಿದೆ. ಅಂತೆಯೇ ತನ್ನ ಪ್ರಜೆಗಳ & ಸಮಾಜದ ಕಷ್ಟ ಸುಖಗಳಿಗೆ ಸ್ಪಂದಿಸುತ್ತಿದ್ದ, ಪ್ರಜೆಗಳ ಸುಖದಲ್ಲಿಯೇ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದ. ಹೀಗಾಗಿಯೇ ರಾಮನ ರಾಜ್ಯವು ಅತ್ಯಂತ ಸುಭಿಕ್ಷವಾದ, ಸಂಮೃದ್ಧಿಯಿಂದ ಕೂಡಿತ್ತು. ಅವನ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಸಮಾಜದ ಎಲ್ಲ ವರ್ಗದ ಜನರಿಗೂ ಸಮಾನಸ್ಥಾನಮಾನಗಳಿದ್ದು ರಾಮರಾಜ್ಯವೆಂದು ಸುವಿಖ್ಯಾತಿಯನ್ನು ಪಡೆದಿತ್ತು.
ಇನ್ನು ರಾಮಾಯಣದ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪ ವಿಸ್ತೃತರೂಪದಲ್ಲಿ ನೋಡಿದಾಗ ಮೊದಲಿಗನಾಗಿ ನಿಲ್ಲುವ ರಾಮನು ತನ್ನ ತಂದೆಯ ವಚನವನ್ನು ಪಾಲಿಸಲು ಕಾಡಿಗೆ ಹೊರಟ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಸ್ವತಃ ತಂದೆಯಾದ ದಶರಥ ಮಹಾರಾಜರು ವನವಾಸಕ್ಕೆ ಹೋಗುವುದು ಬೇಡ ಎಂದು ಅಂಗಲಾಚಿದರೂ ತಂದೆಯ ಮಾನವನ್ನು ಕಾಪಾಡುವುದು ಮಕ್ಕಳ ಪರಮ ಕರ್ತವ್ಯ ಎಂಬ ಸಂದೇಶ ಇಂದಿನ ಕಾಲದ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಕಿವಿಮಾತಾಗಿದೆ. ರಾಣಿ ಕೈಕೇಯಿಯು ದಾಸಿ ಮಂಥರೆಯ ಕುಟಿಲಮಾತನ್ನು ಕೇಳಿ ಮಾಡಿದ ಅವಘಡವು ಇಡೀ ರಾಮಾಯಣ ಕಥೆಯ ದಿಕ್ಕನ್ನೇ ಬದಲಿಸಿಬಿಡುತ್ತದೆ. ಬೇರೆಯವರ ಮಾತು ತನ್ನ ಸಂಸಾರವನ್ನೇ ಹಾಳುಗೆಡವಬಲ್ಲದು ಎಂಬುದರ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿ ತನ್ನ ಪ್ರೀಯಪತಿ ದಶರಥ ಮಹಾರಾಜರನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡು, ಇತರ ರಾಣಿಯರ,ಅಯೋಧ್ಯೆಯ ಜನರ ದುಃಖಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ಕೈಕೇಯಿಯ ಪಾತ್ರ ಕೂಡ ನಮಗೆ ಬಲವಾದ ಸಂದೇಶ ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಲಕ್ಷ್ಮಣನಂತೂ ರಾಮನಿಲ್ಲದೇ ಒಂದು ಕ್ಷಣವೂ ಇರಲಾರನೆಂದು ಅವನೊಂದಿಗೆ ಕಾಡಿಗೆ ಹೊರಟುನಿಂತಾಗ ಅವನ ಪತ್ನಿಯಾದ ಊರ್ಮಿಳೆಯ ತ್ಯಾಗವೂ ಕಡಿಮೆಯೇನಲ್ಲ. ಊರ್ಮಿಳೆಯು ರಾಮಾಯಣದ ಘಟನೆಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ವಿಶೇಷ ಕಲೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ ವಿಷಯ ತಿಳಿದು ಬರುತ್ತದೆ. ಇನ್ನೋರ್ವ ಸಹೋದರ ಭರತ ತನ್ನದಲ್ಲದ ರಾಜಪದವಿಯನ್ನು ಅನಿವಾರ್ಯವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರೂ ಹಿರಿಯಣ್ಣ ರಾಮನ ಪಾದುಕೆಗಳನ್ನು ಸಿಂಹಾಸನದ ಮೇಲಿಟ್ಟು ರಾಮ ಬರುವವರೆಗೂ ಅಯೋಧ್ಯೆಯನ್ನು ಮುನ್ನೆಡೆಸುವ ರೀತಿ ಕೂಡ ಬಹಳ ಅನನ್ಯವಾದುದು. ಇಂದಿನ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಚಿಕ್ಕ ಪುಟ್ಟ ವಿಷಯಗಳಿಂದಾಗಿ ದೂರವಾಗುವ, ಆಸ್ತಿ, ಅಂತಸ್ತಿಗಾಗಿ ಕಲಹಗಳು ಸರ್ವೇಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ರಾಮ, ಲಕ್ಷ್ಮಣ, ಭರತ ಮತ್ತು ಶತೃಘ್ನರ ಭಾತೃತ್ವವು ಮಾದರಿಯಾಗಲೇಬೇಕಿದೆ.
ಪರಸ್ತ್ರೀಯನ್ನು ಬಯಸಿದ ಮಹಾಪರಾಕ್ರಮಿ, ಪರಮದೈವಭಕ್ತ ರಾವಣನ ಅಂತ್ಯವೂ ಕೂಡ ನ್ಯಾಯ, ಧರ್ಮದಿಂದ ವಿಚಲಿತರಾದರೆ ದುರಂತಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಎಂಬ ಸಂದೇಶ ಇಂದಿನ ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯ ಸಂದೇಶ ನೀಡುತ್ತದೆ. ತನ್ನ ರಾಜ್ಯದ ಓರ್ವ ಸಾಮಾನ್ಯ ಪ್ರಜೆಯ ಮಾತು ಕೇಳಿ ಗರ್ಭಿಣಿಯಾದ ಪ್ರಿಯ ಮಡದಿ ಸೀತೆಯನ್ನು ಶ್ರೀರಾಮ ತನ್ನಿಂದ ದೂರವಾಗಿಸುವ ಘಟನೆಯಂತೂ ಎಲ್ಲರ ಮನಮಿಡಿಯುವಂತೆ ಮಾಡಿದರೂ, ಸೀತೆ ಪತಿಯ ಆಜ್ಞೆಯನ್ನು ಶಿರಸಾಪಾಲಿಸಿ, ಹುಟ್ಟಿದ ಅವಳಿ ಮಕ್ಕಳಾದ ಲವಕುಶರನ್ನು ತಂದೆಗೆ ಯೋಗ್ಯರಾದ ಸಂತಾನವಾಗಿ ಬೆಳಸಿ ಮಾದರಿ ಮಾತೆಯಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮುತ್ತಾಳೆ. ಹೀಗೆ ರಾಮಾಯಣದ ಪ್ರತಿ ಪಾತ್ರವೂ ಕಷ್ಟದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲೂ ಸಂಯಮದ, ಆದರ್ಶದ ಮಾರ್ಗ ಅನುಸರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮಹೋನ್ನತ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಸಾರುತ್ತಾರೆ. ಹೀಗಾಗಿಯೇ ರಾಮಾಯಣ ಗ್ರಂಥವು ಜಗತ್ತಿನ ಸರ್ವಶ್ರೇಷ್ಠವಾದ ಗ್ರಂಥವಾಗಿದೆ.
ಇನ್ನು ಕೊನೆಯದಾಗಿ ರಾಮಾಯಣದ ಬಹುದೊಡ್ಡ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂದೇಶವೆಂದರೆ, ಯುದ್ಧ ಮುಗಿದು ರಾವಣನ ವಧೆಯ ನಂತರ ಸ್ವರ್ಣನಗರಿ ಲಂಕೆಯ ವೈಭವವನ್ನು ನೋಡಿ ಲಕ್ಷ್ಮಣನು ಅಣ್ಣ ರಾಮನಿಗೆ ಲಂಕೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಇದ್ದು ರಾಜ್ಯಭಾರ ನಡೆಸಲು ಕೇಳಿದಾಗ ಥಟ್ಟನೆ ರಾಮ ನುಡಿದದ್ದು "ಜನನೀ ಜನ್ಮ ಭೂಮಿಶ್ಚ ಸ್ವರ್ಗಾದಪಿ ಗರಿಯಸಿ" ಎಂದು. ತನ್ನ ಮಾತೃಭೂಮಿಗಿಂತ ಬೇರೆ ಸ್ವರ್ಗವಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಮಾತು ರಾಮನ ಬಹುದೊಡ್ಡ ಆದರ್ಶವಾಗಿದೆ. ಸಧ್ಯದ ಸಮಾಜದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗೆ ಮಹೋನ್ನತ ಪಾಠವಾಗಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ರಾಮಭಕ್ತಿ ಬೇರೆಯಲ್ಲ, ದೇಶಭಕ್ತಿ ಬೇರೆಯಲ್ಲ. ಅಂತೆಯೇ ಶ್ರೀರಾಮನ ಸೇವೆ ಬೇರೆಯಲ್ಲ, ದೇಶಸೇವೆ ಬೇರೆಯಲ್ಲ. ಈ ರಾಮರಾಜ್ಯದ ಸಂದೇಶ, ಅಯೋಧ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಶ್ರೀರಾಮ ಮಂದಿರ ಪುನರ್ನಿರ್ಮಾಣದಿಂದ ಮತ್ತೆ ಸಾಕಾರವಾಗುವ ಸುಸಂದರ್ಭ ವದಗಿಬಂದದ್ದು ನಮ್ಮೆಲ್ಲರ ಭಾಗ್ಯ.
"ಯಾವತ್ ಸ್ಥ್ಯಾಸ್ಯಂತಿ ಗಿರಯಹ ಸರಿತಃ ಚ ಮಹೀತಲೆ ತಾವತ್ ರಾಮಾಯಣ ಕಥಾ ಲೋಕೇಶೂ ಪ್ರಚರಿಷ್ಯತಿ" ಎಂಬ ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಸಂಸ್ಕೃತ ವಾಕ್ಯ, ಎಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಗಿರಿಶಿಖರಗಳು ಸ್ಥಿರವಾಗಿ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ನಿಂತಿರುತ್ತವೆಯೋ, ಎಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ನದಿಗಳು ಹರಿಯುತ್ತಲೇ ಇರುವವೋ ಅಲ್ಲಿಯವರೆಗೂ ಶ್ರೀ ರಾಮಾಯಣ ಕಥೆಯೂ ಈ ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಪ್ರಚಾರದಲ್ಲಿ ಇರುತ್ತವೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣ ಈ ಮಹಾಕಾವ್ಯ ಕಥಾನಕದಲ್ಲಿ ಹೆಜ್ಜೆಹೆಜ್ಜೆಗೂ ಕಂಡುಬರುವ ಈ ಎಲ್ಲ ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಂಶಗಳು ಎಂದು ಹೇಳಬಹುದಾಗಿದೆ.
- ಶ್ರೀಮತಿ ವೀಣಾ ವಾದಿರಾಜ ಬರಗಿ. ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ
SMT VEENA VADIRAJ BARGI
C/O VADIRAJ V BARGI
D/4, ANUGRAH
BANASHANKARI BADAVANE
VIDYANAGAR
HUBLI-31
MOBILE PHONE: 9980545433
bargianirudh@gmail.com
ಲೇಖಕರ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಪರಿಚಯ:
ವೀಣಾ ವಾದಿರಾಜ ಬರಗಿ ಸೌರಭ ದಾಸಸಾಹಿತ್ಯ ವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಉನ್ನತ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿರುತ್ತಾರೆ. ಮೊದಲ ಕವನಸಂಕಲನ ಚಿತ್ತ- ಚಿತ್ತಾರ ಲೋಕಾರ್ಪಣೆಗೊಂಡಿದೆ . ಕಚುಸಾಪ ದಿಂದ ಪ್ರಕಟವಾದ (ನಾಡಿನ ಆಯ್ದ ಕವಿಗಳ) ಕವನಸಂಕಲನಗಳಾದ ಕರೋನ ಕವಿತೆಗಳು, ಕನ್ನಡ - ಸವಿಗನ್ನಡ ಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾಗಿದೆ. ಶ್ರೀ ಸಿದ್ಧೇಶ್ವರ ಶ್ರೀಗಳ ನುಡಿನಮನ ( 101 ಕವಿಗಳ) ದಲ್ಲೂ ಇವರ ಕವನವಿದೆ. ಸಂದರ್ಭಕ್ಕನುಸಾರವಾಗಿ (ದಾಸಸಾಹಿತ್ಯದ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ) ಬರೆಯುವ ಕವನಗಳು ಮತ್ತು ಲೇಖನಗಳು ಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ವೆಬ್‌ ಪುಟದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾಗಿ, ಸಾಹಿತ್ಯಾಸಕ್ತರಿಂದ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಪಡೆದಿರುತ್ತವೆ. ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಪದವೀಧರೆ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತ ಭಾರತಿಯಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇವರ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸೇವೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ ಅಖಿಲ ಭಾರತೀಯ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪರಿಷತ್ತು ಧಾರವಾಡ ಘಟಕದ ದಾಸಸಾಹಿತ್ಯ ಪ್ರಾಕಾರದ ಪ್ರಮುಖ ಎಂಬ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಕೊಟ್ಟು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಿದೆ.
ನಿರಂತರ ಅಪ್‌ಡೇಟ್‌ಗಳಿಗಾಗಿ ಉಪಯುಕ್ತ ನ್ಯೂಸ್‌ ಟೆಲಿಗ್ರಾಂ ಚಾನೆಲ್‌ಗೆ ಜಾಯಿನ್ ಆಗಿ
ಉಪಯುಕ್ತ ನ್ಯೂಸ್‌’ ಫೇಸ್‌ಬುಕ್ ಪುಟ ಲೈಕ್ ಮಾಡಿ
ಉಪಯುಕ್ತ ನ್ಯೂಸ್‌ ವಾಟ್ಸಪ್‌ ಗ್ರೂಪ್‌ಗೆ ಜಾಯಿನ್ ಆಗಲು ಈ ಲಿಂಕ್ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ
