ಹೆಪ್ಪುಗಟ್ಟಿದ ಭುಜವು, ಭುಜದ ಸಂಧಿಯಲ್ಲಿ (shoulder joint) ಗಟ್ಟಿಯಾದ ಅನುಭವ (stiffness) ಮತ್ತು ನೋವಿನ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಸ್ಥಿತಿಯ ಮುಖ್ಯ ಲಕ್ಷಣವೆಂದರೆ ಸೀಮಿತ ಚಲನೆ (limited joint movement) ಅಥವಾ ರೋಗಿಯು ಭುಜಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚಲಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮಧುಮೇಹ ಇರುವವರಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ತಮ್ಮ ತೋಳುಗಳನ್ನು ದೀರ್ಘಕಾಲದವರೆಗೆನಿಶ್ಚಲವಾಗಿರಿಸುವ ಜನರಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಭುಜದ ಸಂಧಿ ಸಂಯೋಜಕ ಅಂಗಾಂಶದ ಕ್ಯಾಪ್ಸುಲ್ನಲ್ಲಿ ಸುತ್ತುವರಿದಿದೆ. ಈ ಕ್ಯಾಪ್ಸುಲ್ ದಪ್ಪವಾಗಿ ಮತ್ತು ಕೀಲು ಸಂಧಿ ಸುತ್ತ ಬಿಗಿಯಾದಾಗ, ಭುಜದ ಕೀಲು ಸಂಧಿ ಕ್ರಿಯೆಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆ ಅಥವಾ ತೋಳಿನ ಮುರಿತದ (arm fracture) ನಂತರ ತೋಳನ್ನು ದೀರ್ಘಕಾಲದವರೆಗೆ ಇಡುವುದು ಸಹ ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ಗರ್ಭಾವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಗರ್ಭಿಣಿಯರಿಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಮಲಗುವ ಭಂಗಿಯ ಬದಲಿಗೆ ಬದಿಯಲ್ಲಿ (side position) ಮಲಗಲು ಸಲಹೆ ನೀಡಿದಾಗ, ಭುಜದ ಸಂಧಿ ಮತ್ತು ಭುಜದ ಮೇಲೆ ಒತ್ತಡದಿಂದಾಗಿ ಹೆಪ್ಪುಗಟ್ಟಿದ ಭುಜವು ಸಂಭವಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ನಿದ್ರೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ದೀರ್ಘಕಾಲದವರೆಗೆ ನಿಶ್ಚಲವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಇದರಿಂದ ನೋವು ಕಾಣಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಇದು ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಸ್ಥಿತಿ. ಹೆರಿಗೆಯ ನಂತರ ಕಾಲಾನಂತರದಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನೋವು ಔಷಧಿಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ವಲ್ಪ ವ್ಯಾಯಾಮದಿಂದ ನಿರ್ವಹಿಸಬಹುದು. ಆದರೆ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆ, ಮುರಿತ ಅಥವಾ ಮಧುಮೇಹ, ಹೃದಯರಕ್ತನಾಳದ ಕಾಯಿಲೆ ಅಥವಾ ಥೈರಾಯ್ಡ್‌ನಂತಹ ಇತರ ಕಾರಣವಿದ್ದರೇವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಸರಿಯಾದ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ.

ಕಾರಣಗಳು

ಹೆಪ್ಪುಗಟ್ಟಿದ ಭುಜವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ 40 ರಿಂದ 60 ವರ್ಷಗಳ ನಡುವೆ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಮಹಿಳೆಯರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ.

ಉರಿಯೂತ, ಕೀಲು ಸಂಧಿ ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚಲಿಸಲು ಅಸಮರ್ಥತೆ, ಥೈರಾಯ್ಡ್ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು, ಮಧುಮೇಹ, ನಿಶ್ಚಲತೆ, ವ್ಯಾಯಾಮದ ಕೊರತೆ, ಕೆಲವು ಉದ್ಯೋಗ ಅಥವಾ ಕೆಲಸ, ಒತ್ತಡ,, ನರ ಸಂಕೋಚನ (nerve compression), ಹಾರ್ಮೋನ್ ಅಸಮತೋಲನ.

ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳು

ಪೀಡಿತ ಭುಜದಲ್ಲಿ ನಿಶ್ಚಲತೆ ಅಥವಾ ನೋವು, ಗಟ್ಟಿಯಾದ ಸಂಧಿ, ದೈನಂದಿನ ಚಟುವಟಿಕೆ ಅಸಮರ್ಥತೆ

ಹೆಪ್ಪುಗಟ್ಟಿದ ಭುಜದ ಹಂತಗಳು –

ಹಂತ 1-, ಪ್ರಥಮ ಹಂತ.(freezing stage) ಇದು ಆರು ವಾರಗಳಿಂದ ಒಂಬತ್ತು ತಿಂಗಳ ನಡುವಿನ ಮೊದಲ ಹಂತವಾಗಿದೆ. ಹಂತ 2 (frozen stage)-ಹೆಪ್ಪುಗಟ್ಟಿದ ಹಂತ. ಇದು ಸುಮಾರು 4-6 ತಿಂಗಳವರೆಗೆ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ದೈನಂದಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ತೊಂದರೆಗಳಿಂದ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ, ಬಿಗಿತ ಹಾಗೇ ಉಲಿಯುವುದು ಮತ್ತು ನೋವು ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಹಂತ 3 ಮೂರನೆ ಹಂತ (thawing stage) 6 ತಿಂಗಳಿಂದ 2 ವರ್ಷಗಳ ವರೆಗೆ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ. ನಿಧಾನವಾಗಿ ಚಲನೆಗಳು ಹಿಂತಿರುಗುತ್ತವೆ. ಭುಜ ಸುಧಾರಿಸುತ್ತದೆ.

ನಿರ್ವಹಣೆ

ಹೆಪ್ಪುಗಟ್ಟಿದ ಭುಜದ ಮುಖ್ಯ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯು ಭುಜದ ವ್ಯಾಯಾಮ ಮತ್ತು ನೋವಿನ ಔಷಧಿಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುವ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಾಗಿದೆ. ಸ್ವಯಂ ಕಾಳಜಿ, ಸ್ಟ್ರೆಚಿಂಗ್ ವ್ಯಾಯಾಮಗಳು ಸಹ ಅಷ್ಟೇ ಮುಖ್ಯ. ಸರಿಯಾದ ಸ್ವಯಂ ಕಾಳಜಿಯನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡರೆ ಮಾತ್ರ ಹೆಪ್ಪುಗಟ್ಟಿದ ಭುಜಕ್ಕೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡಬಹುದು.

ಅಗತ್ಯ ಆಹಾರ ಬದಲಾವಣೆಗಳು :

ಕಾರ್ಬೋಹೈಡ್ರೇಟ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ಯಾಚುರೇಟೆಡ್ ಟ್ರಾನ್ಸ್ ಕೊಬ್ಬುಗಳಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಸೇವನೆಆಗತ್ಯ. ಉರಿಯೂತ ನಿವಾರಕ ಆಹಾರಗಳಾದ ಹಣ್ಣುಗಳು ಮತ್ತು ತರಕಾರಿಗಳು, ಬೀಜಗಳು, , ಎಣ್ಣೆಯುಕ್ತ ಮೀನುಗಳು (ಒಮೆಗಾ -3 ಕೊಬ್ಬಿನಾಮ್ಲಗಳ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಟ್ಟದ ಆಹಾರ), ಹಾಗೆಯೇ ಶುಂಠಿ ಯಂತಹ ಕೆಲವು ಮಸಾಲೆಗಳು ಗುಣಪಡಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡಬಹುದು.

ಆರೋಗ್ಯಕರ ಆಹಾರಗಳನ್ನು ತಿನ್ನುವುದು ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದ ಸಕ್ಕರೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಆಹಾರವನ್ನು ತಪ್ಪಿಸುವುದು ಹೃದಯ ಕಾಯಿಲೆ ಅಥವಾ ನಿಮ್ಮ ಅಂತಃಸ್ರಾವಕ(endocrine system)ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವ ಮಧುಮೇಹದಂತಹ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಮಿತಿಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.

- ಡಾ. ರಶ್ಮಿ ಭಟ್

ನಿರಂತರ ಅಪ್‌ಡೇಟ್‌ಗಳಿಗಾಗಿ ಉಪಯುಕ್ತ ನ್ಯೂಸ್‌ ಟೆಲಿಗ್ರಾಂ ಚಾನೆಲ್‌ಗೆ ಜಾಯಿನ್‌ ಆಗಿ

ಉಪಯುಕ್ತ ನ್ಯೂಸ್‌’ ಫೇಸ್‌ಬುಕ್ ಪುಟ ಲೈಕ್ ಮಾಡಿ